ತಾಂಬೂಲ

ದಿವಾಕರ ಡೋಂಗ್ರೆ ಎಂ. (ಮಾಳವ)

ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಧಾರ್ಮಿಕ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ‘ತಾಂಬೂಲ’ ಇವೆಲ್ಲವುಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಸುಹೊಕ್ಕಾಗಿ ಇಂದಿಗೂ ತನ್ನ ಅಸ್ಥಿತ್ವವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಪುರಾಣಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಇತಿಹಾಸದವರೆವಿಗೂ ಮನುಷ್ಯ-ದೈವ, ಅತಿಥಿ-ಅತಿಥೇಯ, ಗಂಡು-ಹೆಣ್ಣು ಹೀಗೆ ಜೀವನದ ವಿವಿಧ ಸಂಬಂಧಗಳೊಡನೆ ತಾಂಬೂಲ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಜನನದಿಂದ ಮರಣದವರೆಗಿನ ಷೋಡಶ ಸಂಸ್ಕಾರಗಳು ತಾಂಬೂಲದಿಂದ ಹೊರತಾಗಿ ಇಲ್ಲವೇ ಇಲ್ಲ. ‘ಭಾವದಂತೆ ದೇವ’ ಎನ್ನುವುದಾದರೆ ವೀಳ್ಯದೆಲೆಯ ಮೇಲಿನ ಅಡಿಕೆಯೂ ‘ಮಹಾಗಣಪತಿ’ಯಾಗಬಹುದು.

ತಾಂಬೂಲಂ ಕಟುತಿಕ್ತಮುಷ್ಣ ಮಧುರಂ ಕ್ಷಾರಂ ಕಷಾಯಾನ್ವಿತಂ |

ವಾತಘ್ನಂ ಕ್ರಿಮಿನಾಶನಂ ಕಫಹರಂ ದುರ್ಗಂಧ ನಿರ್ನಾಶನಂ ||

ವಕ್ತಸ್ಯಾಭರಣಂ ವಿಶುದ್ಧಿಕರಣಂ ಕಾಮಾಗ್ನಿ ಸಂದೀಪನಂ |

ತಾಂಬೂಲಸ್ಯ ಸಖೇ ತ್ರಯೋದಶ ಗುಣಾಃ ಸ್ವರ್ಗೇಪಿ ತೇ ದುರ್ಲಭಃ ||

ತಾಂಬೂಲವು ಖಾರ, ಹುಳಿ, ಉಷ್ಣ, ಮಧುರ, ಕ್ಷಾರ ಮತ್ತು ಒಗರೆಂಬ ರುಚಿಗಳುಳ್ಳದ್ದು. ವಾತ, ಕಫಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ, ಬಾಯಿ ವಾಸನೆಯನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸುವ, ಉದರದಲ್ಲಿ ಅನಾರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದ ಕ್ರಿಮಿಗಳನ್ನು ನಾಶ ಮಾಡುವ, ಮುಖಕ್ಕೆ ಆಭರಣವಾಗಿರುವ ( ತಾಂಬೂಲವನ್ನು ಸವಿದಾಗ ತುಟಿಗಳು ಕೆಂಪಾಗುವುದರಿಂದ), ವಿಶುದ್ಧಕಾರಕವಾಗಿಯೂ ಇರುವ ಈ ತಾಂಬೂಲವು ಗಂಡು ಹೆಣ್ಣುಗಳ ಮಿಲನವನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುವಂತಹದು ಆಗಿದೆ. ಗೆಳೆಯನೇ, ಹತ್ತು ಮೇಲ್ ಮೂರು ಗುಣಗಳಿರುವ ಈ ತಾಂಬೂಲವು ಸ್ವರ್ಗದಲ್ಲಿಯೂ ಸಿಗಲಾರದು.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ತಾಂಬೂಲ ಚರ್ವಣ ಯಾವಾಗಿನಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಎನ್ನುವ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿಗಳಿಲ್ಲವಾದರೂ ಕ್ರಿ.ಶ. 320-467ರ ಗುಪ್ತರ ಕಾಲವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. 6ನೇಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಆಳಿದ ಚಾಲುಕ್ಯ ದೊರೆ ಸೋಮೇಶ್ವರ ತನ್ನ ‘ಮಾನಸೋಲ್ಲಾಸ’ ಎಂಬ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ತಾಂಬೂಲ ಚರ್ವಣವು ರಾಜಹವ್ಯಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಮುಂದೆ 8ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಚಂಡೇಲದ ರಜಪೂತರು ತಮ್ಮ ರಾಜಧಾನಿ ಮಹೋಲದಲ್ಲಿ ತಾಂಬೂಲವನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲೋಸುಗ ರಾಜಸ್ಥಾನದಿಂದ ತಾಂಬೋಲಿಗಳನ್ನು (ಪಾನ್ ಬೀಡಾ ಕಟ್ಟುವವರು) ಕರೆಸಿದರೆಂದು ಉಲ್ಲೇಖಗಳಿವೆ. ಕ್ಷತ್ರಿಯರಲ್ಲಿ ಶತ್ರುದಮನಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ರಣಾಂಗಣಕ್ಕೆ ಹೊರಡುವ ಮುನ್ನ ಅರಸನಿಂದ ‘ರಣವೀಳ್ಯ’ ವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಪದ್ಧತಿಯಿತ್ತು ಎನ್ನುವುದು ನಮಗೆ ಇತಿಹಾಸ, ಪುರಾಣಗಳಿಂದ ತಿಳಿದು ಬರುತ್ತದೆ. ಇದರ ವಿಕೃತ ರೂಪವನ್ನು ನಾವಿಂದು ‘ಸುಪಾರಿ’ಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪತ್ರಿಕೆ ಮತ್ತು ವಾರ್ತಾ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ತಿಳಿಯುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಜಾಗ್ನಿಕ್ ಎಂಬ ಲೇಖಕ ತನ್ನ ‘ಅಲ್ಕಾಖಂಡ್’ ಎನ್ನುವ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ತಾಂಬೂಲವು ರಜಪೂತರ ಜೀವನದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿತ್ತೆಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ರಣಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಪತಿಯ ನಿಧನಾ ನಂತರ ಸಹಗಮನ ಹೊರಡುವ ರಜಪೂತ ಸ್ತ್ರೀ ತನ್ನ ಅಂತಿಮ ತಾಂಬೂಲವನ್ನು ಸವಿದು ಸಹಗಮನಕ್ಕೆ ಅಣಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಳಂತೆ. ಪ್ರಪ್ರಥಮವಾಗಿ ಯುರೋಪ್ ನ ಮಾರ್ಕೋಪೋಲೋ ಎನ್ನುವ ಲೇಖಕ `This habit of the entire population to masticate perpetually a leaf called `Tamboor’. The actual extent of this deeply rooted custom spans pre- British East Africa, Fiji Islands, India, Cylone, Burma, Thailand, Indonesia, Chaina, Malaysia, Philippains, Bornea, New Guinea and nearby Islands’ ಎಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಇನ್ನು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿವಾಹ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ತಾಂಬೂಲಕ್ಕೆ ತನ್ನದೇ ಆದ ಆಕರ್ಷಣೆಯಿದೆ. ವಧೂ ತನ್ನ ಕೆಂದುಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಚ್ಚಿ ಹಿಡಿದ ತಾಂಬೂಲವನ್ನು ವರ ತನ್ನ ಬಾಯಿಯಿಂದ ಅರ್ಧ ತುಂಡರಿಸಿ ತಾನೂ ಸವಿಯಬೇಕು. ನೋಡುಗರಿಗೆ ಒಂದಿಷ್ಟು ಮನರಂಜನೆಯನ್ನು ನೀಡುವ ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವಧೂವರರು ತಾವು ಬಯಸುವ ಸಾಮೀಪ್ಯದ ಕುರಿತಾದ ಅಂಜಿಕೆ, ಸಂಕೋಚಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲೋಸುಗವೂ ಇರಬಹುದೇನೋ?  ಜಯದೇವ ಕವಿಯ ‘ಗೀತಗೋವಿಂದಂ’ನಲ್ಲಿಯ ರಾಧೆಯ ಕೆಂದುಟಿಗಳ ವರ್ಣನೆಯಿಂದ ಮೊದಲ್ಗೊಂಡು ಕಥೆ, ಕಾವ್ಯ, ಭಾವಗೀತ, ಶಿಲ್ಪ, ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ತಾಂಬೂಲ ಮೆದ್ದ ಕೆಂದುಟಿಗಳದೇ ಕಾರುಬಾರು!  ತಂಬಾಕುವಿನಿಂದ ಹೊರತಾದ ತಾಂಬೂಲ ಸೇವನೆ ಆರೋಗ್ಯವರ್ಧಕವೆಂದು ಆಯುರ್ವೇದ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಬಡವ ಬಲ್ಲದ ಯಾರೇ ಇರಲಿ ಪ್ರತಿ ಮನೆಯ ಚಾವಡಿಯಲ್ಲಿ ತಾಂಬೂಲದ ತಟ್ಟೆಯೊಂದು ಇರಲೇ ಬೇಕು. ಅತಿಥಿ ಸತ್ಕಾರವಾದ ಮೇಲೆ ಎಲೆ ಅಡಿಕೆ ಹಾಕಿಕೊಂಡೇ ಉಭಯ ಕುಶಲೋಪರಿ ಸಾಂಪ್ರತ, ಊರ ಪರವೂರ ಸಮಾಚಾರಗಳು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆಯ ಕುರಿತಾದ ವಿಸ್ಮಯಕರ ಸಂಗತಿಗಳ ಆದಾನ ಪ್ರದಾನ, ಹಾಸ್ಯ, ಮೂದಲಿಕೆ, ಆತ್ಮರತಿ ಮೊದಲಾದುವುಗಳು ವಿಜ್ರಂಭಿಸುತ್ತಿದ್ದುದು ಈ ರಸಗವಳ ಚರ್ವಣದಲ್ಲೇ! ಕೂಲಿ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ಕೆಲಸ ಪ್ರಾರಂಭದ ಮೊದಲು ಎಲೆ ಅಡಿಕೆ, ಸುಣ್ಣ, ತಂಬಾಕುಗಳನ್ನು ನೀಡಿದಲ್ಲಿ ಅವರ ಮುಖದಲ್ಲಿಯ ಸಂತೃಪ್ತಿಗೆ ಪಾರವಿರಲಿಲ್ಲ.

ಬೆಣ್ಣೆ ಕಾಸಿ ತುಪ್ಪ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತುಪ್ಪ ಹದವಾಗಿ ಸಿದ್ಧಗೊಂಡಾಗ ಅದಕ್ಕೆ ವೀಳ್ಯದೆಲೆಯನ್ನು ಹಾಕಿ ಅದನ್ನು ಸುಗಂಧಯುಕ್ತವಾಗಿಸುವ ಕ್ರಮವಿದೆ. ಬಾಣಂತಿಯರಿಗೆ ಔಷಧಯುಕ್ತವಾದ ತಾಂಬೂಲವನ್ನು ನೀಡುವುದನ್ನು ಆಯುರ್ವೇದ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ವೀಳ್ಯದೆಲೆಯು ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ವಾಸಸ್ಥಾನವೆಂಬ ನಂಬಿಕೆಯಿಂದ ಅದನ್ನು ಮುಸ್ಸಂಜೆ ಹೊತ್ತು ಕೊಯ್ಯುವುದು, ರಜಸ್ವಲೆಯರು ಮುಟ್ಟುವುದು ನಿ‍ಷಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಇನ್ನು ತಾಂಬೂಲದ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ, ತಟ್ಟೆ, ಅಡಿಕೆ ಕತ್ತರಿಸುವ ಕತ್ತರಿಯಲ್ಲಿ ಕಲಾತ್ಮಕತೆಯ ವಿವಿಧ ಸೊಬಗನ್ನು ನಾವು ಕಾಣಬಹುದು.

– ದಿವಾಕರ ಡೋಂಗ್ರೆ ಎಂ. (ಮಾಳವ)